Eerste Pinksterdag: vrij van school, op het land wordt niet gewerkt. Er is volop zon, dus ik wilde even met een boek buiten gaan genieten van het prachtige weer. Maar …. veel gelezen heb ik niet; hoe kan het ook anders? Als je verder leest, weet je hoe dat kwam.
Ik hoor geritsel vlakbij: een eekhoorntje. Wat zoekt hij tussen die lindebloesem op de grond? Er klinken stemmen van mensen vanuit de toegangspoort: eekhoorntjes oortjes spitsen zich, hij zit nu rechtop, voorpootjes omhoog, lange spitse oortjes. Wat een prachtige pluimstaart! Zodra de stemmen weggestorven zijn, duikt zijn kopje weer naar beneden, hij zoekt iets, loopt een paar stapjes verder, zoekt daar opnieuw. Na zo'n drie minuten klimt hij een eindje langs de stam omhoog, blijft rustig naar mij kijken. We kijken elkaar aan, nog geen 5 meter van elkaar vandaan. Hij vertrouwt mij dus, ik vind hem lief zoals hij daar zit. Na een tijdje verdwijnt hij weer even achter de stam en daarna zie ik hem over het muurtje verdwijnen.
Fijn, dat je er even was, mijn bezige Pluimstaart!
In onze tuin hangen dit jaar weer veel hazelnoten aan de struiken. In de herfst zorgt onze eekhoorn ervoor, dat ze op tijd geplukt worden. Natuurlijk wil ik zelf ook wat noten plukken, ik wacht tot ze helemaal rijpe zijn, met een bruin kleurtje. Maar Pluimstaart is mij ieder jaar te snel af. Niet één noot laat hij voor ons hangen. Ook met kastanjes en eikels is hij druk in de weer in het najaar. Wat moet hij hard werken om al zijn voorraadkamertjes gevuld te krijgen!
'Koekoek' kinkt het vanuit het park.
Alweer langer dan een maand is de koekoek terug. Zou hij ook dit jaar weer zijn eieren in de nesten van andere vogels hebben gelegd? Natuurlijk heb ik nog geen eitjes op de grond gevonden: er zijn hier zoveel nestjes die ik niet kan zien. Ieder jaar horen wij zijn heldere roep; pas één keertje heb ik hem zien vliegen. Wat was hij mooi, zo blauw!
Wie zweeft er nu over daken en binnenplaats? De torenvalk.
Hij broedt ieder jaar in een heel hoge beuk in het park, op nog geen 10 meter afstand van onze slaapkamer. Door de storm van een paar weken geleden is een grote tak van die boom naar beneden gekomen. Zou de torenvalk daardoor dit jaar een andere boom uitzoeken voor zijn nest? Ik hoop het niet, want de zorg van deze ouders voor die kleine roofvogeltjes is heel apart. Vooral als de kleintjes leren vliegen en jagen, is het een fantastisch schouwspel om van dichtbij te volgen.
Heel even kijken op de hooizolder. Zijn er braakballen bijgekomen?
Je raadt het misschien al: de kerkuil is er weer! 2 juni lag er 1 verse braakbal, met mensen van het IVN heb ik de hele hooizolder afgezocht om een eventueel nest te kunnen ontdekken. Maar er zijn zoveel geschikte plekken hier: heel hoog onder de dakpannen op een balk, bovenop de oude, niet meer in gebruik zijnde silo….
Onze kerkuil hoor ik regelmatig 's nachts als ik in bed lig, op de zolder boven onze slaapkamer. Van de doffe plof boven mijn hoofd word ik wakker, ik hoor schuifelen over de vloer, vleugels bewegen …. Een tijdje later hoor ik hem vertrekken. De eerste keer vond ik het een eng geluid: wat gebeurt er boven mijn hoofd? Maar nadat ik ontdekt had, dat het de kerkuil is, vind ik het niet erg om even gewekt te worden door onze nachtelijke bezoeker. En muisjes? Die zitten er genoeg op zolder.
Al die muisjes eet Kerkuil met huid en haar op, alle botjes en haartjes spuugt hij keurig weer uit: dat zijn de braakballen. Die vind ik dus op de andere zolder, waar hij overdag slaapt.
In de gevels van onze boerderij zijn vroeger ronde openingen gemetseld van zo'n 20 cm doorsnee, de zogenaamde uilegaten. Begrijp jij waarom die zo heten? Aan het andere uiteinde van de boerderij hebben mensen van het IVN een uilekast opgehangen onder een van zulke openingen. Het is de bedoeling dat kerkuilen erin gaan broeden. Dat is nog nooit gebeurd. Jammer voor de mensen van het IVN, maar er is hier nog zoveel plek voor een nest… En wij zullen ze beslist niet storen!
Terug op mijn stoel met een kopje koffie….
Jawel hoor, daar vliegt ze weer naar binnen. Met een enorme snelheid vliegt ze door de openstaande deur, toch komt ze op tijd stil bij haar nest. Wat knap om zo snel te kunnen afremmen! Onze boerenzwaluwen vliegen af en aan. De afgelopen weken hebben ze met z'n tweetjes hun nestje gebouwd. Wel op een rare plek: vlakbij onze achterdeur tegen het plafond. Daar gaan wij meestal naar binnen en naar buiten. Dus: Zwaluwtjes: sorry, dat we jullie zo vaak moeten storen! We hebben in het begin even getwijfeld: laten we ze daar hun nest bouwen of houden we de deur voortaan gewoon dicht? Open laten staan betekent: veel poep op deuren en grond en ….. kleren!, vooral als de kleintjes er zijn. Dicht houden betekent: geen zwaluwnest zo dicht bij huis. Er zitten wel al twee nesten in andere lege stallen…, dus deze zwaluwen kunnen ook in een van de stallen een beter plekje zoeken….
We hebben besloten, dat het nest mag blijven! Ik heb spullen weggehaald, waar niet op gepoept mag worden. En de vloer moet wat vaker worden schoongemaakt. Zwaluwfamilie, jullie zijn welkom bij ons!
Eén zwaluw blijft sinds gisteren trouw op het nest zitten, is dat het vrouwtje? Of wisselen ze elkaar af? Dat moet ik nog eens goed gaan bekijken. En hoeveel eitjes zouden er liggen? Drie of vier? Ik ben een beetje nieuwsgierig, maar wil de rust niet verstoren. Afwachten dus!
Het eerste nest in de paardestal is al uitgekomen: die ouders vliegen af en aan, ik hoor jonkies kwetteren als de schaduw van een ouder in de buurt komt. Zodra ik er binnen ga om mijn fiets te pakken of terug te zetten, verdwijnen de beide ouders vliegensvlug naar buiten. Ze komen niet meer naar binnen, zolang ik er ben. Wel blijven ze de hele tijd rondcirkelen om de boel in de gaten te houden en mij af te leiden. De jonkies blijven zonder enig geluid wachten op een teken dat het veilig is. Zodra de schaduw van een van de ouders door de deuropening binnenkomt, begint het kwetteren: ze bedelen om eten!
Minder netjes zijn de ouders bij de opvoeding van hun kroost: hun eigen poep laten ze bij het nest op de grond vallen; hoe wil je je kinderen leren netjes te zijn, als je je eigen troep niet eens mee naar buiten neemt….Tja, en eigenlijk verraden ze zo aan roofvogels, dat er een nest in de buurt is…….Daar hebben ze weer iets op gevonden: ze bouwen hun nest zo hoog onder de dakpannen of tegen het plafond, dat er geen roofvogel vanuit de lucht bij kan komen. Slimme vogels, toch?!
Roekoe!!
Die zit te broeden! Gelukkig heeft de tortelduif een betere plek gevonden voor z'n nest. Ieder jaar weer probeert deze duif z'n nest te maken op een balk in de toegangspoort. Het is een heel veilig plekje, dat wel. Geen roofvogel of marter kan erbij. Maar alle mensen - bezoekers en bewoners - moeten door deze poort naar binnen. Poep kan hier dus niet!
Heel snel is de duif klaar met z'n nest: takjes liggen er hier overal in het park, zeker na de storm van 28 mei. Wat takken op de balk en klaar is Tortel. Verschillende keren is z'n nest dit jaar al weggehaald, maar de dag erna was er weer een nieuw.
Tortel, nu heb je het beter voor elkaar!
Tek, tek!
De zwarte roodstaart zit op de nok van het dak. Ook dit jaar weer broedt hij hier, in een nis in de muur!
De zwarte roodstaart herken ik heel duidelijk: natuurlijk is hij heel donker van kleur, maar dat knikken van zijn staart! Typisch alleen iets van hem! Ook vliegt hij op een heel speciale manier.
Zit de meerkoet nog steeds op z'n nest in de vijver? Even over het muurtje gluren.Na de storm heeft hij wat takken bij elkaar gesleept en op elkaar gestapeld. Klaar! Middenin de vijver is geen dom plekje: vijanden moeten eerst een eindjes zwemmen om bij de eieren te komen. En wie niet zwemmen kan, komt er dus niet bij!
Eendenesten heb ik nog niet gezien; de eenden verstoppen hun eieren zo goed! Ieder jaar verschijnen er weer moeders met kuikentjes in de vijver…. Maar een week later zijn alle kuikentjes verdwenen….. Ratten? Een marter? Roofvogels? Ook dat is natuur!
Is de steenmarter weer op visite geweest? Even kijken.
Op de hooizolder ligt ook nu weer verse poep: lange, dunne, zwarte sliertjes. Op twee plaatsen schijnt hij iedere dag of nacht zijn behoeften te doen. Zou hij hier ergens slapen?
Mijn laatste kippen heeft hij in één nacht allemaal gedood; daarom is hij niet mijn vriend.
Een paar maanden geleden werden we 's nachts wakker door twee vechtende marters; hun gekrijs was vreselijk! Katten die ruziën, dat klinkt erg, maar bij marters is dat afgrijselijk!
Mensen in de buurt hebben regelmatig last van steenmarters: auto's starten 's morgens vroeg niet meer, als ze bezoek hebben gehad van een marter. De dieren bijten slangen door onder de motorkap. Onze auto schijnt niet lekker genoeg te zijn….. gelukkig maar!
Een padje!
Wat toevallig! Ik trok net wat onkruid weg, toen er iets langs mijn handen glibberde. Het diertje sprong snel weg, wat zijn ze al groot: 2 tot 3 cm! Overal zie ik ze nu springen, ze verlaten de vijver en zoeken een vochtig plekje tussen gras, planten en struiken. Als de reiger ze maar niet te pakken krijgt! Die blijft gelukkig rondom de vijver cirkelen en laat de grasvelden eromheen ongemoeid.
Als ik in bed lig, hoor ik: kwaak, kwaak! Padden en kikkers zingen mij hun avondlied toe. Maar midden in de nacht en vroeg in de morgen hoor is ze soms nog. Zouden die niet hoeven te slapen? Of zijn het ieder nacht andere kikkers of padden, die zo de wacht moeten houden? Dat zo'n kleine dieren zoveel geluid kunnen maken! Ik zie soms hoe ze dat doen: opgeblazen wangen net boven het water uitsteken, dat levert blijkbaar zoveel geluid op.
Insekten vliegen er vandaag volop om mij heen: bijen en wespen vliegen af en aan naar de bloemen in de tuin; zweefvliegen bezoeken de vaas met bloemen van de akkerrand, die op tafel staan. Lieveheersbeestjes zitten in de struiken, mieren hebben hun nesten onder de paden. Nu bekijk ik al een heel tijdje een libelle die hier in de buurt blijft. Vliegen zie ik nu niet veel, die dansen vooral 's avonds op de slaapkamer om de lamp heen. En muggen? Steekmuggen en regendazen schijnen mijn bloed heel lekker te vinden. Dit jaar heb ik al diverse keren met dikke bulten op armen en benen rondgelopen, nadat ik door zo'n insekt werd geprikt.
De wijngaardslakken zitten vandaag op stammen en takken een meter boven de grond. Dat is mij nog niet eerder opgevallen. Meestal zie ik ze op de grond. Waarom ze het nu zo hoog zoeken? Opzoeken en jn de gaten houden dus!
Wijngaardslakken komen in onze tuin en in het park heel veel voor. Ze zijn beschermd. In de winter zitten ze goed verstopt in de bosgrond, in het voorjaar zie je ze weer allemaal tevoorschijn komen. Er zijn grote en kleintjes. Met hun twee sprieten voorop zijn het net wandelende zendertjes. Als je per ongeluk aan hun huisje komt, trekken ze zich snel terug in hun huisje: daar zijn ze veilig!
Vleermuizen
Zodra de schemering valt, komen ze te voorschijn, op zoek naar insekten. Ook vanavond weer. Ik zie ze hoog en laag over het erf vliegen, richting vijver. Ze zijn heel handig in het maken van bochten tijdens hun snelle vlucht. Met een verrekijker probeer ik af en toe te achterhalen welke soort er over mijn hoofd scheert, maar ze zijn me telkens te snel af! Ook al weet ik hun naam niet, ik vind het veel belangrijker dat ze er zijn en blijven! Overdag ga ik weleens kijken of ik ze ergens op zolder onder de dakpannen of in spleten zie hangen, maar daar zijn ze te klein voor. En nestjes heb ik natuurlijk ook nog nooit kunnen ontdekken. Pas als de kleintjes mee rondvliegen, weet ik, dat er ergens een nest moet zijn geweest op zolder.
We zijn vanmiddag even een eindje gaan fietsen. En ja, hoor! Hij was er weer. Voor zijn gezang stappen we af en speuren met onze ogen de lucht af om de mooie zanger te ontdekken. Boven onze akkers is hij te vinden: de veldleeuwerik . Een stipje, meer zie ik niet, maar z'n geluid is des te indrukwekkender!
En vanavond luisteren we opnieuw naar 'onze' nachtegaal. Zou hij er zijn? Dit jaar heb ik hem nog niet gehoord, maar verleden jaar vulde hij vele avonden met zijn prachtige zang! Die zang is zo indrukwekkend, als je hem één keer in het echt hebt gehoord, vergeet je die rijke, warme toonreeksen nooit meer.
'Waar in 't bronsgroen eikehout 't nachtegaaltje zingt', zo begint het Limburgs volkslied. Vroeger waren onze voorouders dus ook al onder de indruk van deze onovertroffen zanger….
Vandaag heb ik volop genoten van de natuur om ons huis. Ik ben blij, dat ik anderen kan laten meegenieten van deze rijkdom.